Laboratorium w kuchni
Co cebulę czyni cebulą?
Dlaczego ciasto rośnie?
Nasz wewnętrzny superbohater?
Prowadzący: Ewa Tomaszewska
Forma: prace laboratoryjne
Czas trwania: 60 min.
Miejsce: 6 (parter)
Liczba uczestników: 12-15 osób
Eksperyment 1 - Co cebulę czyni cebulą?
Do wykonania doświadczenia potrzebne są:
- 1 świeża cebula
- 2 łyżki stołowe nieskoncentrowanego płynu do naczyń
- 1 łyżeczka soli kuchennej
- 90 ml wody - trochę mniej niż pół szklanki wody
- 10 ml 95% alkoholu z zamrażalnika (alkohol trzeba wstawić do zamrażalnika dzień przed wykonaniem doświadczenia)
- strzykawka 20 ml do odmierzania ilości alkoholu i wody
- filtr do ekspresu do kawy
- nóż i deska do krojenia
- słoik o pojemności pół litra
- garnek z gorącą, ale nie wrzącą wodą (na tyle duży, aby zmieścił się w nim słoik)
- mały mikser (musi mieć funkcję noży tnących/rozdrabniania)
- duży lejek
- kilka kieliszków o prostych ściankach
- patyczek do szaszłyków/wykałaczka
Zaczynamy doświadczenie
Najpierw przygotujcie płyn, który pomoże wydobyć DNA z wnętrza komórek.
- Do szklanki z wodą (wypełnijcie jedną trzecią) wsypcie sól. Zamieszajcie, aby się rozpuściła.
- Do drugiej szklanki wlejcie dwie duże łyżki stołowe płynu do mycia naczyń.
- Do szklanki z płynem do mycia naczyń wlejcie roztwór soli. Wymieszajcie dokładnie, ale delikatnie, tak żeby nie było piany.
Teraz przygotujcie cebulę. Cebulę trzeba rozdrobnić tak, żeby mieć jak najlepszy dostęp do DNA.
- Obierzcie cebulę i pokrójcie ją w drobną kostkę. Kosteczki nie powinny być większe niż pół centymetra.
- Włóżcie pokrojone kawałki cebuli do słoika. Potem wlejcie do niego roztwór soli i płynu do mycia naczyń i zamieszajcie.
- Słoik włóżcie do garnka z gorącą wodą na 10-15 minut - nie dłużej, bo zniszczy się DNA.
- Potem mieszaninę trzeba oziębić. Włóżcie słoik na kilka minut do garnka z zimną wodą.
- Wlejcie mieszaninę do miksera i miksujcie przez 1-3 sekundy nie dłużej, bo zniszczycie DNA. Możecie też użyć blendera.
Przyszła pora na najważniejsze zadanie - wydobycie DNA z rozdrobnionej cebuli.
- Przygotujcie czystą szklankę i włóżcie do niej filtr do kawy.
- Przefiltrujcie zmiksowaną cebulę przez ten filtr. Uważajcie, żeby nie przerwać filtra i nie przefiltrować! Filtrowanie może trochę trwać, poczekajcie cierpliwie!
- Rozlejcie wszystko do kilku kieliszków - do każdego po trochu, ale nie więcej niż połowę kieliszka.
- Bardzo powoli i ostrożnie (najlepiej po ściankach) wlejcie do każdego kieliszka tyle zmrożonego alkoholu, ile przesączonego płynu. Musicie mieć dwie takie same warstwy - przefiltrowanego płynu z cebuli na dole i alkoholu na górze.
- Odczekajcie około 3 minuty i obserwujcie, co dzieje się na granicy płynów. Po chwili w tym miejscu zobaczycie DNA. Będzie wyglądać jak galaretka lub obłoczek z bąbelkami powietrza.
- Weźcie patyczek do szaszłyków i wyjmijcie niteczki DNA. Wyjmowanie DNA przypomina kręcenie waty cukrowej. Bardzo delikatnie kręćcie patyczkiem wewnątrz obłoczka. Zauważcie, jak przyklejają się do niego kolejne warstwy.
- Taki obłoczek z DNA możecie przechowywać w zakręconej butelce przez wiele miesięcy.
Pora na wnioski...
Może dziwicie się, że DNA nie wygląda jak długi łańcuch. Pamiętajcie jednak, że jest on bardzo cienki, splątany i nie można go zobaczyć dokładnie gołym okiem - do tego są potrzebne specjalne urządzenia. Pęcherzyki wewnątrz obłoczka to powietrze, które unosi się razem z DNA ze zmiksowanego i przesączonego płynu cebulowego. Dzięki takiej niteczce, jaką trzymamy na patyczku, cebula jest cebulą!
